De Japanse Weg

Manuel Kneepkens - Noordermaasberichten
Nummer 43 - 5 mei 2015

De Japanse Weg

Bij ‘de Japanse Weg’ zou men allereerst kunnen denken aan ‘de weg van het Zen-Boeddhisme’. Concreet: aan de fameuze 88-tempelsroute, een 1.400 km lange tocht, die men kan lopen langs alle Boeddhistische tempels op het Japanse eiland Shikoku. Maar… òòk aan de man, die de Weg van Hiroshima naar Nagasaki opvluchtte, vlak nadat de atoombom op Hiroshima gevallen was. Amper was hij in Nagasaki aangekomen of daar viel… de tweede Bom!
Van een dodelijk Jericho naar een dodelijk Jeruzalem. En nergens een Barmhartige Samaritaan…

Maar ik denk bij de Japanse weg… aan de Karel Doormanstraat, hier in Rotterdam. In 1942 immers voerde Karel Doorman het bevel over het geallieerde vloot in de Javazee. Op 27 februari van dat jaar kwam het tot een zeeslag tussen de geallieerde en de Japanse. vloot.
De slag in de Javazee, die ruim zeven uur duurde, eindigde met de vrijwel gehele vernietiging van de geallieerde vloot. De Japanse vloot bleek met veel modernere kanonnen uitgerust - met een veel groter bereik...
Ook Doormans schip De Ruyter werd tot zinken gebracht. Een deel van de bemanning kon nog van boord, maar schout bij nacht Doorman verkoos, naar oude marinetraditie, met zijn schip ten onder te gaan (!)

Die Slag in de Javazee was dus een (dodelijke) confrontatie met het geweldadige Japan. Er bestaat gelukkig ook nog een geweldloos Japan.
Dat is het Japan van de haiku.
Een haiku is een klein, drieregelig vers met als lettergreepsysteem 5-7-5.

Men mag gerust stellen dat buiten Japan vooral in Nederland de beoefening van het haiku-vers bloeit, niet in het minst in Rotterdam.
De beroemdste haiku is de kikvors-haiku van Matsuo Basho (Ueno 1644-Osaka 1694):

Furuike
Kwazu tobikomu
Mizu no oto

De oude vijver
Een kikker springt er in
Het geluid van water

Houdt Nederland van poëzie? Ja, met mate. Met heel grote mate. Een gedicht kan de gemiddelde Nederlander niet klein genoeg zijn (sic! )…. Zodoende misschien de grote populariteit van de haiku in ons land.
Kortom, als er één middel is om de bevolking van Nederland te poëtiseren, dan is dat wel de haiku.
Dat was reden om mij, nu inmiddels zeven jaar, geleden tot het college van B&W te richten. Zou het niet aanbeveling verdienen, zeker in het kader van Rotterdam Vredesstad om de Karel Doormanstraat te ‘pacificeren’ door het aanbrengen van een aantal haiku-tegels in de trottoirs aldaar?

Antwoord van B&W

Wij stellen voor het initiatief van raadslid K. “De Japanse Weg” graag 5.000 euro beschikbaar. Dat betekent dat in de Karel Doormanstraat maximaal 6 haiku’s kunnen worden gerealiseerd.

Voor de zes uitverkoren haiku’s uit de 120 inzendingen, zie de Karel Doormanstraat.

Hier volgen er nog zeven, die de jury ook graag geplaatst had willen zien. Maar het budget liet dat dus niet toe. Op is op!

Niks zonnebril!
Lijkjes van regendruppels
Herfst in Rotterdam!

          *

U noemt het maanlicht
Gouden hoektand van de nacht
Bent u soms tandarts?

          *

Nacht hangt boven mij
In zwarte inkt gedompeld
Droom ik of dicht ik?

          *

Hoor, een bromvlieg zoemt
Verward in de vitrage
Een huisdier extra!

          *

Als God een wind
Laat gaat dan mijn vlieger omlaag
De vraag van een kind

Mateloze tijd!
Gedichten spatten uiteen
In regendruppels.

Het meest gecharmeerd was de jury van de volgende haiku:

Is het aangenaam
Een Dode Dichter te zijn?
Vraag het aan Dante!

Helaas, de dichter, ene Herman van Rompuy, bleek geen Rotterdammer, maar …een Vlaming! Diskwalificatie was onvermijdelijk. Het wedstrijdreglement liet niet anders toe. De Jury heeft niettemin gemeend genoemde Herman van Rompuy als troostprijs toe te moeten zenden de ‘bescheiden’ brochure “Waarom Rotterdam de ware Hoofdstad van Europa is!” ….

Manuel Kneepkens

terug «